Altın Mikrofon Yarışmaları

Altın Mikrofon Hürriyet Gazetesi tarafından 1965'te düzenlenmeye başlamış bir müzik yarışmasıdır. İlk Altın Mikrofon yarışması 1965'te düzenlenmiştir. Bu yarışma ile planlanan yeni yeni ortaya çıkmaya başlayan Türkçe Hafif Batı Müziği'ni desteklemektir. 

Hürriyet; "Altın Mikrofon Armağanı Yarışması, batı müziğinin zengin teknik ve şekillerinden faydalanılarak yine batı müziği aletleriyle çalınmak suretiyle Türk musikisine yeni bir yön vermek için hazırlanmıştır." diyerek yarışmanın amacını açıklamıştır.

HELVACI HELVA

Denilebilir ki; Hürriyet'in bu yarışmayı düzenlemesi ile birlikte Türk Popu, görebileceği en büyük imkanlardan birini görür önünde. Son derece sağlam bir kuruluşun önayak olduğu bu yarışma, çok sağlam bir jürinin de oluşturulmuş olmasının katkısıyla katılma rekorları kırar. Tam 78 kişi yarışmak için başvurmuştur. Herkes ama herkes buradadır. Türk Popu'na burun kıvırmaya devam etmekte olan caz taifesi ve artık diğerleri arasında yarışmayı kendilerine pek münasip görmeyen birkaç büyük isim (Tülay German, Erol Büyükburç, Alpay v.b.) dışında herkes buradadır. Türk Popu, topyekün bu yarışmada yer almanın önemini kavramış ve işe girişmiştir.

Hürriyet, böyle bir yarışmanın neden yapılıyor olduğunu da, tartışmaya açık en ufak bir husus bırakmadan tesbit etmiştir: "Altın Mikrofon Armağanı Yarışması, batı müziğinin zengin teknik ve şekillerinden faydalanılarak yine batı müziği aletleriyle çalınmak suretiyle Türk musikisine yeni bir yön vermek için hazırlanmıştır." Gazete, yükselmekte olan pop dalgasını görmüş ve bu dalganın batı taklitçiliği ile sınırlı kalmayarak, elden geldiğince bizden olana yaslanmasına, bizden renkler taşımasına katkıda bulunmak için kolları sıvamıştır. Katılmayı rekor seviyesine çeken önemli bir unsur daha vardır. Gazete dereceye girenlerin plaklarını da derhal basacak kârı tamamen yarışmacıya ait olmak üzere satışa çıkaracaktır. Plakların henüz çok yaygınlaşamamış olduğu ülkemizde, kar amacı güdülmeyen bu hareket, her evin 45'lik plaklar ile tanışmasını sağlayacaktır.

Hürriyet, o zamanların en önemli klüplerinden Kervansaray'ın sahibi İbrahim Halil Doğudan ile bir anlaşma da imzalamıştır. Kervansaray Lokanta - Pavyon İşletmesi'nin sahibi Doğudan, Hürriyet'e bir taahhütte bulunmuştur: "Cumhuriyet Caddesi, No: 4'de (Divan Oteli bitişiği) pek yakında açacağım Oriental isimli gazinonun Night Klübü'nde, Altın Mikrofon yarışmasında birinciliği kazanacak olan orkestrayı, her gece yarım saat Show'a çıkarmak istiyorum. Bu iş için kendilerine ödeyeceğim ücret bir aylık show karşılığı 15.000 (on beş bin) liradır. İşbu teklifimin açık mukavele olarak kabul edilmesini rica ederim..." Yarışmayı kazanacak olan grubun başı göğe erecektir neredeyse, plağı çıkacak, çalışıp para kazanabileceği bir mekan hazır onu bekliyor olacaktır.

Aslında memleket kaynamaktadır. Sovyetler'den bazı heyetler bizi ziyaret eder, Cemal Gürsel Sovyet Rusya'ya davet edilirken, gerici gösteriler de yer yer görülmekte, bundan da en çok, giderek yükselmekte olan Türkiye İşçi Partisi payını almaktadır. Yarışmanın ilk elemeleri, ilan edildiği gibi, 5 Ocak Salı günü, 150 kişilik bir grubun, İstanbul'da toplantı halindeki TİP idarecilerinin bulunduğu yeri basmalarından tam beş gün önce yapılır.

78 olan yarışmacı sayısı (bazı solistlerin, orkestraları dışında ayrıca listelenmiş olması ve bazı yarışmacıların son anda katılmaktan vazgeçmesi üzerine) 41'e düşer. 119 kişilik jürimiz de ancak 80 kişi olarak toplanabilmiştir. Tam 6.5 saat süren elemelerde, şöhretleri yıllanmış profesyonellerle, çiçeği burnunda amatör müzisyenler hep birlikte yarışır. Anadolu'nun kıvrak havalarını ya da İstanbul'un kıvrak köçekçelerini dile getirip, Türk folklor müziğinden seçtikleri parçaları, ça-ça-ça, twist, bossanova, slow, swing veya vals şeklinde icra ederek kenara çekilir, jürinin kararını beklerler. Elemelerin bitmesi ile birlikte, jüri üyeleri, notladıkları listeleri İstanbul 16. Noteri Katibe Yürür'e teslim ederler. Her şey çok sağlam ve en ufak bir dedikoduya yol açmayacak şekilde yürümektedir.

Oylama sonucu, 41 orkestranın büyük bir kısmı elenir ve yalnızca 10 grubun finale kaldığı açıklanır. Türk Popu'na ilk resmi girişini yapacak olan Erol Evgin ile Cem Karaca ve Jaguarlar gibi genç isimlerle, Şerif Yüzbaşıoğlu Orkestrası (ve dolayısıyla Ayla Dikmen), Faruk Akel, İlhan Feyman, Kadri Ünalan ve Halikarnas 6 gibi önemli isimler finale kalamamıştır. Finale kalanlar ise şöyledir: "Halimem" adlı parçadan bir twist meydana getiren Fikret Kızılok'lu Cahit Oben, "Sandığımı Açamadım" adlı şarkıyı söylemiş Ferdi Özbeğen, "Gemiciler"i İspanyol havalarının ritmiyle söyleyen Grup Sonya Dores, "Zamane Kızları" adlı kendi bestesini seslendiren İlham Gencer, "Karadır Kaşların Ferman Yazdırır"ı bossanova yapmış Kanat Gür, "Gül Dalında Öten Bülbülün Olsam" ile bir başka bossanovacı Metin Alkanlı, "Kemerin Naftaları" ile üçüncü ve son bossanovacı Selçuk Alagöz, "Kaşık Havası"nı enstrümantel müzik haline getirmiş olan Silüetler, "Gençliğe Veda" adlı Türk Müziği kalıplarındaki şarkısını batı müziği aletleri refakatinde söyleyen Yıldırım Gürses, "Helvacı Helva"yı twist temposunda icra eden ve henüz 7 Eylül 1964 tarihinde kurulmuş çiçeği burnunda Mavi Işıklar. İlk üç derece, bu on yarışmacı; Ankara, Adana, İzmir ve İstanbul'da halkın önünde yarıştıktan sonra belli olacaktır.

10 finalist, yarışma şarkılarının yanında, iki tane de serbest parça hazırlayıp sunacaklardır. 25 Ocak'ta Ankara, 26 Ocak'ta Adana ve 27 Ocak'ta İzmir'de yarışmak üzere yola çıkacak kafilenin sayısı seksen kişiyi bulmuş ve bunca kişiyi taşıması için Hürriyet, Türk Hava Yolları'ndan üç özel uçak kiralamıştır. Bir yıl önce, Balkan Festivali için trene bindirdiğimiz şarkıcılarımıza nihayet uçağı münasip bulmuşuzdur. Yarışmanın yapıldığı salonlara girecek olanlara, hemen girişte bir oy pusulası verilecek ve onlar da en çok beğendikleri orkestranın adını buraya yazarak çıkışta kapıdaki özel kutulara atacaklardır. Artık jüri aradan çekilmiştir. Kalabalığın arasından 10 isim seçmiş ve bunları seyircilere havale etmiştir. Dört büyük şehrimizde yapılan dört konser sonrası, en çok oyu alan ilk üç grubu müzikseverler belirleyecektir. Ankara'da Büyük Sinema, Adana'da Erciyeş Sineması, İzmir'de Kulüp Sineması bu yarışmaya ev sahipliği yapar. İstanbul'da ise tam üç ayrı konser yapılır. 11 Şubat Perşembe Fatih Renk Sineması, 15 Şubat Pazartesi Kadıköy Opera Sineması ve 16 Şubat Salı günü Beyoğlu Atlas Sineması'nda sahneye çıkar yarışmacılarımız. Oylar verilmiş, tasnif edilmiş ve sonuçlar açıklanmak üzere hazır bekliyordur artık. Bu da, 22 Şubat gecesi Site Sineması'nda, bu sefer protokola verilecek son bir konser sonrası yapılacaktır. Yarışmacılar, vali Niyazi Akı, belediye reisi Haşim İşcan, kumandanlar, konsoloslar ve seçkin misafirler önünde son defa üçer şarkı söyleyip kulise çekilir ve neticelerin açıklanmasını beklerler. Sonuçlar oldukça şaşırtıcıdır.

Daha ilk elemelerde, Türk Popu'nun öncü isimleri yarışma dışı kalmıştır, ilk on dereceye girebilen diğerleri de, ilk üç içinde kendine yer bulamamıştır. Toplam 7.776 oy kullanılan yarışmayı, 1985 reyle Yıldırım Gürses kazanmış, Mavi Işıklar 1407 reyle ikinci, Silüetler 1188 reyle üçüncü olmuşlardır. Yaklaşık iki aydır süren maraton böylelikle sona ermiştir. Gazete ve dergilerde, ilk üç dereceyi paylaşanlar boy göstermektedir artık. Yıldırım Gürses, "Artık rahat uyuyabilirim" derken, bu kadarını hiç ummamış Mavi Işıklar havalara uçar. Sonraları, kendisiyle çok uğraşılarak canından bezdirilecek olan Türk Popu'nun en kadersiz isimlerinden Mesut Aytunca önderliğindeki Silüetler ise "Hayatımızın en güzel dakikalarını yaşıyoruz" diyerek açıklarlar duygularını. Zavallı Mesut Aytunca, şu üç günlük dünyada görüp görebileceği ender güzel birkaç anından birini yaşamaktadır yalnızca. Aytunca, her alanda olduğu gibi Türk Popu alanında da ortalıkta gezen cellatları ensesinde her zaman hissedecek ve baştacı edilecek yerde, şu dünyadan çekip gitmesi için teşvik edilecektir.

Yarışmadan hemen sonra, Hürriyet sözünde durur ve 10 finalistin tamamının 45'liklerini basar. Plakların basılmış olması, yarışmanın en az kendisi kadar hareketlendirir piyasayı. 10 finalistin büyük kısmı, ilk plaklarına bu yolla kavuşmuşlardır. Zaten 45'lik sayımız parmakla sayılacak kadar azdır ve bir anda bu sayının üzerine 10 plak birden eklenmiştir.

İlk yarışmaya 78 sanatçı katılmıştır, bu da dönem yarışmaları arasında bir rekordur. Birinci olan sanatçıya plak yapılma ve bir gazinoda işe girme ödülü verilmişti.

Yarışmaya eserini veren 41 sanatçı olmuş ve bu şarkıları 80 kişilik jüri değerlendirmişti. Katılan sanatçılardan 10'u finale kaldı. Elenen sanatçılar arasında Erol Evgin, Cem Karaca, Şerif Yüzbaşıoğlu Orkestrası da vardı.

Finale kalan sanatçılar ve şarkılar böyleydi:

Cahit Oben 4 - Halimem (Bu grubun içinde Fikret Kızılok da bulunmaktaydı.)

Ferdi Özbeğen - Sandığımı Açamadım

Grup Sonya Dores - Gemiciler

İlham Gencer - Zamane Kızları

Kanat Gür - Karadır Kaşların, Ferman Yazdırır

Metin Alkanlı - Gül Dalında Öten Bülbülün Olsam

Selçuk Alagöz - Kemerin Naftaları

Silüetler - Kaşık Havası

Yıldırım Gürses - Gençliğe Veda

Mavi Işıklar - Helvacı Helva

Bu gruplar Ankara, Adana, İzmir ve İstanbul'da halkın önünde konser verdiler. 80 kişilik kafile için 3 uçak kiralanmıştı. Konserlerde yarışma şarkılarının yanında iki tane de serbest şarkı çalındı. Konserlere gelenler boş oy pusulaları alıp, çıkışta oylarını kullanacaklardı, böylece seçim jüri yerine halka bırakılmıştı. 22 Şubat 1965'te protokole son konserler verildi.

1965 Altın Mikrofon yarışmasını 1985 oyla Yıldırım Gürses kazandı. İkinci 1407 oyla Mavi Işıklar, üçüncü 1188 oyla Silüetler oldu. Hürriyet gazetesi ilk 10'a giren bütün eserleri 45'lik olarak yayınladı.

1966[değiştir | kaynağı değiştir]

1966 Altın Mikrofon'unun tanıtımları geçen senenin birincisi Gürses yerine, Altın Mikrofon ile şöhrete kavuşmuş ikinci Mavi Işıklar ile yapıldı. Grup ayrıca yarışmalara bir kez daha katılma kararı aldı.

Yarışmaların elemeleri 9 saat süre ile içinde Zeki Müren'in de bulunduğu bir jüri önünde yapıldı. Bu sefer finale 5 grubun kalması planlansa da gruplar birbirlerine çok yakın oylar aldığı için 7 finalist belirlendi, bunlar:

Ali Atasagun - Yarim

Cahit Oben - Her Gün Kavga Var

Kent Yedilisi - Kara Kaşlı Haticem

Selçuk Alagöz - Bahçelere Geldi Bahar

Silüetler - Lorke Lorke

T.P.A.O. Batman Orkestrası - Kaleden Top Atarlar

Mavi Işıklar - Çayır Çimen Geze Geze

Bu sefer gezilecek şehirler sayısı artmış, Bursa, Eskişehir, Samsun ve Konya eklenmişti. Son konser ise yine İstanbul'da yapıldı. Konserleri Fecri Ebcioğlu sundu.

Yarışmayı 4563 oyla Silüetler kazandı. İkinci 2850 oyla geçen seneki gibi Mavi Işıklar oldu. 2382 oyla üçüncü Selçuk Alagöz oldu. Finalistlerin plakları yine Hürriyet tarafından basıldı.

1967

3. Altın Mikrofon 1-13 Mart 1967 tarihleri arasında düzenlendi. Konser sistemi ve şehirleri bu sene de değişmişti. Ankara ve İzmir'de ikişer olmak üzere, Adapazarı, Kayseri, Adana, Mersin, Antalya, Denizli ve Balıkesir'de konserler verildi. İstanbul'da ise 4 konser verildi. Bu sefer 6 yarışmacı vardı:

Cem Karaca ve Apaşlar - Emrah

Haramiler - Çamlıca Yolunda

Mavi Çocuklar - Develi Daylar

Rana Alagöz - Konya Kabağı

T.P.A.O. Batman Orkestrası - Kara Toprak

Yabancılar - Ağıt

Yarışmayı Mavi Çocuklar kazandı. Mavi Çocuklar, yarışmaya kadar "Blue Boys" adıyla müzik yapmaktaydı. İkinciliği ise daha önce hiçbir plak çalışmasında bulunmamış Cem Karaca ve Apaşlar kazandı. Üçüncülüğü ise yeni kural nedeniyle geçen sene yarışmaya katıldığı için bu sene katılamayan Selçuk Alagöz'ün orkestrada Cahit Berkay ve Engin Yörükoğlu ile desteklediği kızkardeşi Rana Alagöz kazandı. Yarışmacıların plakları yine piyasaya sürüldü ve en iyi satışı Cem Karaca ve Apaşlar "Emrah / Karacaoğlan" plağı ile yaptı.

1968[değiştir

1968'de yarışmasının 4.sü ve orijinal yarışmanın sonucusu yapıldı. 17 günlük konser programına finalist 5 gruptan 32 müzisyen katıldı. Bu sene yarışmaya katılanlar:

Erkin Koray Dörtlüsü - Çiçek Dağı

Haramiler - Arpa Buğday Daneler

Moğollar - Ilgaz

Sis Beşlisi ve Turgut Oksay - Iğdır'ın Al Elması

T.P.A.O. Batman Orkestrası - Meşelidir Enginde Dağlar Meşeli

Bu sene yine konser verilen şehirler değişmişti. Sırasıyla, Adana, Şanlıurfa, Diyarbakır, Elazığ, Malatya, Gaziantep, Antakya, yine Adana, Afyon, İzmir (iki konser), Çanakkale ve Edirne'de konser verildi. Turnede sunucu olarak Orhan Boran yer aldı. Son konserler de İstanbul'da verildi.

Çoğu Doğu illerinden alınan 6068 oyla T.P.A.O. Batman Orkestrası birinci olur. İkinciliği 4476 oyla Haramiler, 3711 oyla Moğollar üçüncü, 2980 oyla Erkin Koray dördüncü, 2423 oyla Sis Beşlisi ve Turgut Oksay beşinci oldu.

1972'ye kadar düzenlenmeyen Altın Mikrofon, Günaydın Gazetesi'nin çabalarıyla 1972'de bir kez daha yapıldı ama aynı etkiyi gösteremedi. Yarışmayı "Kükredi Çimenler" ile Edip Akbayram kazandı. 1979 yılında ise Saklambaç gazetesi tarafından düzenlendi. Yarışmayı ise eski Kardaşlar gitaristi Ünol Büyükgönenç "Dışarıda Kar Yağıyor" şarkısı ile kazandı.

Kazananlar[

1965: Yıldırım Gürses

1966: Silüetler

1967: Mavi Çocuklar

1968: T.P.A.O. Batman Orkestrası

1972: Edip Akbayram

1979: Ünol Büyükgönenç